Меркаванні Камітэта па правах чалавека ад 13 ліпеня 2018 г.па справе Павел Баркоўскі супраць Рэспублікі Беларусь (паведамленне N 2247/2013).
У 2013 годзе аўтару паведамлення была аказана дапамога ў падрыхтоўцы скаргі. Пасля скарга была камунікаваная Рэспубліцы Беларусь.
Тэма паведамлення: бесчалавечныя ўмовы зняволення; доступ да правасуддзя; эфектыўны сродак прававой абароны.
Пытанні: Умовы заключэння; эфектыўны сродак прававой абароны.
Прававыя пазіцыі камітэта: асобы, пазбаўленыя волі, не могуць падвяргацца іншым нягодам або абмежаванням, акрамя тых, якія з'яўляюцца вынікам пазбаўлення волі, і звяртацца з імі трэба гуманна і ў адпаведнасці з мінімальнымі стандартнымі правілам Арганізацыі Аб'яднаных Нацый у дачыненні абыходжання са зняволенымі (пункт 6.2 меркаванняў) (гл. амінаў супраць Туркменістана (CCPR/C/117/D/2220/2012), пункт 9.3.).
Камітэт пацвярджае тую важнасць, якую ён надае установе дзяржавамі-ўдзельніцамі належных судовых і адміністрацыйных механізмаў для разбору меркаваных парушэнняў правоў па айчынным праве. Ён спасылаецца на пункт 15 свайго заўвагі агульнага парадку N 31 (2004) аб характары агульнай юрыдычнай абавязацельствы, які накладаецца на дзяржавы - ўдзельніцы Пакта, у якім ён заяўляе, што ўхіленне дзяржавы-ўдзельніцы ад расследавання сцвярджэнняў аб парушэннях магло б як такое і ўжо само па сабе абярнуцца асобным парушэннем Пакта (пункт 6.5 меркаванняў).
Ацэнка Камітэтам фактычных абставінаў справы: камітэт адзначае прэтэнзію аўтара на той рахунак, што па прыбыцці ў пенітэнцыярны ізалятар ён быў прымушаны сем гадзін стаяць тварам да сцяны і ў першыя 30 гадзін пасля арышту не атрымліваў ні ежы, ні вады. Камітэт.... зазначае сцвярджэнні аўтара, што ён правёў 13 дзён у перапоўненай, маленькай камеры... без пасцельных прыналежнасцяў, крэслаў, ацяплення і належнай вентыляцыі, у вельмі дрэнных санітарных умовах. На ўсім працягу яго зняволення ён быў вымушаны спаць на драўляных дошках яшчэ з дзесяццю чалавекамі, і яму не было дазволена пакідаць камеру для штодзённых прагулак. Унутраная тэмпература вагаліся ад 10 °C да 14 °C, у выніку чаго ён адчуваў холад і з цяжкасцю засынаў. Аўтар таксама сцвярджае, што туалет не быў аддзелены ад агульнай камернай прасторы, і карыстацца туалетам яму даводзілася цалкам навідавоку ў іншых зняволеных. Аўтар сцвярджае, што ў цэлым Умовы яго зняволення, уключаючы пазбаўленне ежы, вады і сну, як асветлена вышэй, прычынілі яму фізічныя і маральныя пакуты і раўнасільныя жорсткаму, бесчалавечнаму і зневажальнаму годнасць абыходжанню.... Камітэт адзначае, што дзяржава-удзельнік не аспрэчвае інфармацыю, прадстаўленую аўтарам аб умовах яго зняволення, і не прадаставіла ніякай дадатковай інфармацыі ў гэтых адносінах. А ў гэтых абставінах трэба надаваць належную вагу сцвярджэннях аўтара. І таму Камітэт лічыць, што ўмовы зняволення, якім быў падвергнуты аўтар, раўнасільныя парушэння яго правоў па артыкуле 7 Пакта (пункт 6.2 меркаванняў). Камітэт адзначае, што гэтыя сцвярджэнні сумяшчальныя з папярэднімі высновамі Камітэта супраць катаванняў у сувязі з дрэннымі ўмовамі ў месцах пазбаўлення волі ў Беларусі, уключаючы перапоўненасць, бедны рацыён, адсутнасць доступу да сродкаў элементарнай гігіены і неадэкватную медыцынскую апеку (гл.CAT/C/BLR/CO/4, пункт 19), і ў сваім адказе пракуратура збольшага прызнала гэтыя недахопы.
Камітэт таксама лічыць, што, як ён неаднаразова канстатаваў у сувязі з аналагічнымі абгрунтаванымі прэтэнзіямі (гл. Казулін супраць Беларусі (CCPR/C/112/D/1773/2008), пункт 9.5; і баброў супраць Беларусі (CCPR/C/122/D/2181 / 2012).), апісаныя аўтарам Умовы заключэння парушылі яго права на гуманнае абыходжанне з павагай годнасці, якая ўласціва чалавечай асобе, і таму супярэчаць становішчу Пакта, якое канкрэтна тычыцца становішча асоб, пазбаўленых волі, - артыкулу 10 (1). У сілу гэтых меркаванняў Камітэт робіць выснову, што абставіны заключэння аўтара, як апісана аўтарам, ўяўляюць сабой парушэнне артыкуле 10 (1) Пакта (пункт 6.3 меркаванняў).
Камітэт адзначае сцвярджэнні аўтара аб тым, што, калі ён ініцыяваў у судзе Маскоўскага раёна Менска грамадзянскі разгляд супраць незаконнай бяздзейнасці адміністрацыя пенітэнцыярнай установы, заявіўшы, што ўмовы яго заключэння парушаюць яго правы па артыкуле 7 Пакта, суд адмовіўся распачаць разгляд за адсутнасцю юрысдыкцыі, паказаўшы, што нацыянальнае заканадаўства прадугледжвае пазасудовую (адміністрацыйную) працэдуру разгляду скаргаў на ўмовы зняволення, а менавіта з дапамогай падачы скаргі начальніку пенітэнцыярнай установы, дзе аўтар адбываў свой адміністрацыйны прысуд (пункт 6.4).
Камітэт адзначае, што аўтар падаў некалькі скаргаў у пракуратуру, якая не распачала ніякіх дзеянняў, а нацыянальныя суды адмовіліся распачаць разгляд за адсутнасцю юрысдыкцыі. Таму Камітэт прыходзіць да высновы, што, як сведчыць наяўная ў яго распараджэнні інфармацыя, пазасудовая (адміністрацыйная) працэдура не з'яўляецца эфектыўным сродкам прававой абароны. У адсутнасць якой-небудзь інфармацыі з боку дзяржавы-ўдзельніцы Камітэт робіць выснову, што былі парушаныя правы аўтара па артыкулах 7 і 10 (1) у спалучэнні з артыкулам 2 (3) a) Пакта (пункт 6.5 меркаванняў).