Oleg Petukhov, +7-929-527-81-33, +7-921-234-45-78, Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра. Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.
18.12.2018 tarihli "Hasan Köse Türkiye'ye karşı" davasında AİHM kararı (şikayet N 15014/11)
Davada, devlet temsilcilerinin yasadışı cinayetten veya kötü muameleden suçlu bulunmalarına ilişkin mahkeme kararlarının askıya alınması uygulamasına itiraz edilmektedir. Davada, insan hakları ve Temel Özgürlüklerin korunmasına İlişkin Sözleşmenin 2. maddesinin gerekliliklerinin ihlal edildiği kabul edildi.
DAVANIN KOŞULLARI
Polis memurunun vurulmasının sonucu olarak, başvuru sahibi yaşamı tehdit eden bir yaralanma geçirdi ve çalışma kapasitesini kaybetti. Daha sonraki cezai işlemlerde, Türkiye Mahkemesi, sanık polis memurunun iddialarına aykırı olarak, silahlı çatışma sırasında polisle başvuran arasında kavga olmadığı sonucuna vardı. Türk mahkemesi, bir polis memurunu, güç kullanma yetkisinin aşılması sonucu yaralanmaya neden olmaktan suçlu buldu. Bir polis memuru beş ay hapis cezasına çarptırıldı, Ceza Muhakemesi Kanununun 231 maddesi uyarınca cezanın verilmesi askıya alındı. Ceza Muhakemesi Kanununun söz konusu hükmünün uygulanması, sanık polis memurunun gözetim emrini yerine getirdiğini göz önünde bulundurarak, mahkeme kararı da dahil olmak üzere mahkemenin tüm yasal sonuçlarından mahrum bırakılmıştır.
HUKUK MESELELERİ
Sözleşmenin 2. maddesinin uygulanmasına ilişkin olarak (maddi ve hukuki açıdan). Kararında, Türkiye Mahkemesi, bu tür eylemlerin kabul edilemez olduğunu göstermek için değil, tehlikeli bir suçun sonuçlarını hafifletmek için hakkını kullanmıştır. Mahkeme, bazı durumlarda, Ceza Muhakemesi Kanununun 231. maddesinde öngörülen prosedürün, devlet organlarının temsilcilerine karşı yargı kararlarının askıya alınmasına izin veren prosedürün, faillerin cezasız kalmasına yol açtığını belirtmiştir. Yukarıdakiler göz önüne alındığında, bu davada kullanıldığı şekliyle ceza hukuku sistemi etkili değildi ve bu davada olduğu gibi yasadışı eylemlerin fiili olarak önlenmesini sağlayamayan küçük bir caydırıcı etkiye sahipti. Buna göre, Sözleşmenin 2. maddesinin ihlali söz konusuydu.
KARAR
Davada Sözleşmenin 2. maddesinin gerekliliklerinin ihlali kabul edildi (oybirliğiyle kabul edildi).
Sözleşmenin 46. maddesine uymakla ilgili olarak. Avrupa Mahkemesi, Türkiye'ye karşı, yasadışı cinayetten veya kötü muameleden suçlu bulunan devlet organlarının temsilcilerinin, davalarına ilişkin cezanın askıya alındığı sırada cezasız kaldığı bir dizi davayı inceledi. Bu durumlarda, Avrupa Mahkemesi, Ceza Muhakemesi Kanununun 231. maddesinde öngörülen ve mahkeme kararlarının askıya alınmasına izin veren prosedürün, ağır suçlar işleyen devlet temsilcileri için cezasız kalma ortamı yaratabileceği gerekçesiyle Sözleşmenin 2. veya 3. maddelerinin ihlallerini belirlemiştir. Bu nedenle, bu prosedürün bu gibi durumlarda kullanılması, Devlet Temsilcilerinin Sorumluluğunun Sağlanması Sözleşmesi'nin 2. ve 3. maddelerinin gereklilikleriyle tutarsızdır. Bu Kararın Sözleşmenin 46. maddesi uyarınca yükümlülüklerine uygun olarak yerine getirilmesi için, davalı devletin yetkilileri gelecekte bu tür ihlallerin önlenmesi amacıyla genel nitelikte önlemler almalıdır. Bu amaçla ve Türk makamlarının öngörebileceği diğer herhangi bir önlemden ödün vermeden, Avrupa Adalet Divanı, belirlenen sorunu çözmek için mahkeme kararlarının askıya alınma prosedürünün Sözleşmenin 2. ve 3. maddelerine uygun olarak kullanılmasını sağlamak için önlemler alınması gerektiğini düşünmüştür. Bu özellikle, uygulamada etkinliğin ve yüksek caydırıcı gücün sağlanması amacıyla, devletin temsilcileri tarafından ölümcül veya potansiyel olarak ölümcül olan gücün kasıtlı olarak kullanılmasıyla ilgili vakalar için geçerlidir.
TAZMİNAT
Sözleşmenin 41. maddesinin uygulanması sırasına göre. Avrupa Mahkemesi, başvurana manevi zarar için tazminat olarak 40 000 Euro ve maddi hasar için tazminat olarak 28 000 Euro verdi.